Februari 2019: Haarlem “Frans Hals en de modernen” en Bauer planten aquarels in hetTeylersmuseum

Op zondag 17 februari 2019 bezoeken we Haarlem, een kleine charmante stad dicht bij Amsterdam, met een groot verleden, gelegen aan de rivier ‘Het Spaarne’. Hier werd uit heel Europa hout aangevoerd voor de bouw van Amsterdamse huizen en de bouw van boten voor de Nederlandse vloot.

Als eerste brengen we een bezoek aan het Teylers museum . Het museum is genoemd naar Pieter Teyler van der Hulst(1702-1778), een rijke Haarlemse laken- en zijdefabrikant en bankier. Als aanhanger van de Verlichting toonde hij grote belangstelling voor kunst en wetenschappen. Bij testament liet hij zijn collectie en vermogen na aan de Teylers Stichting, die onder meer de bevordering van Kunst en wetenschap tot doel had.

In dit prachtige gebouw loopt nu een overzichtstentoonstelling van de botanische kunstenaars Franz en Ferdinand Bauer. De tekeningen van beide broers behoren tot de uitzonderlijkste kunstwerken die ooit gemaakt zijn en toch relatief onbekend bleven. Bij hoge uitzondering zijn voor deze tentoonstelling de natuurhistorische musea in Wenen en Londen, evenals de Bodleian Libraries in Oxford bereid geweest  hun kostbare en kwetsbare Bauer-tekeningen uit te lenen aan het Teylers museum.

We wandelen door de binnenstad naar het Frans Hals Museum, opgericht in 1862 en bekend als museum van de Gouden Eeuw. De collectie is gebaseerd op de rijke verzameling van de stad zelf die al vanaf de 16e eeuw is opgebouwd. De stad is eigenares van honderden schilderijen waaronder meer dan een dozijn schilderijen van Frans Hals, waaraan het museum zijn naam dankt.

Frans Hals (Antwerpen, 1582 -1583 –Haarlem, 26 augustus 1666) geldt als een van de belangrijkste Oude Hollandse Meesters. Hij werkte zover bekend zijn hele leven in Haarlem en werd vooral bekend door zijn levendige en kleurrijke schuttersstukken en portretten van tijdgenoten. In het Frans Hals Museum loopt nu een omvangrijke en spraakmakende tentoonstelling. Frans Hals en de Modernen’ brengt voor het eerst 50 werken van kunstenaars als Manet, Van Gogh, Ensor, Courbet en enkeleAmerikanen , die in de les kwamen en zijn werk 200 jaar later zelfs schaamteloos kopieerden. Door zijn schilderijen af te zetten tegen Modernistische reacties op zijn werk, wordt voor het eerst zijn enorme impact op deze indrukwekkende kunstenaars getoond.

Verslag:

Met een volle bus en een heerlijk weertje zijn we met 50 leden naar Haarlem gereden. Velen vroegen zich af wat we in dit kleine Hollandse stadje eigenlijk gingen zoeken. 

Eerst en vooral het Teylers museum, eigenlijk een unicum en het allereerste museum in Nederland dat al in 1784 toegankelijk was voor het publiek. Een heerlijke collectie oude wetenschappelijke instrumenten, prachtig gemaakt en al meer dan 200 jaar onveranderd tentoongesteld plaats in dezelfde ovale zaal, onder een schitterende originele oude koepel. We bewonderden er ook een unieke verzameling botanische prenten van planten en bloemen uit verre landen, minutieus getekend en gekleurd door Franz en Ferdinand Bauer. Wij zagen aquarellen met onvoorstelbare kleurschakeringen die digitaal niet te verwerken zijn, ook niet in drukwerk. “200 soortengroen” titelt terecht het tentoonstellingsboek.

We maken een korte wandeling door de oude stad waar oude wijken in ere hersteld zijn. In een gezellig klein restaurant “La Forca” , vinden we net genoeg plaats voor allen om een perfecte lichte Italiaanse lunch te smaken. 

Dan naar het Frans Hals museum voor de tentoonstelling Hals en de Modernen. Een confrontatie tussen de werken van Frans Hals, die met grove borstel-vegen einde 16e eeuw een voorzet naar het expressionisme,  en de modernen waar men de grote invloed van zijn zwierige stijl  kon terugvinden in de kopieën die deze kunstenaars van rond 1900 van zijn werken maakten. Velen van hen reisden toen speciaal naar Haarlem, o.a. Van Gogh, Manet, Singer Sargent .

Na dit gevarieerd programma gingen de enthousiaste deelnemers met zijn allen de bus weer op en reden met de gebruikelijke bubbles terug naar huis. Onderweg een merkwaardige zonsondergang !