November 2018: Rubenianum en Paleis te Antwerpen

Het Rubenianum: Onderzoeksinstituut voor Vlaamse kunst van de 16de en 17de eeuw.

Onderzoekcentrum met internationale faam. De rijke artistieke traditie van de Zuidelijke Nederlanden telt duizenden kleine en grote meesters. Om hun nagelaten werken blijvend te begrijpen en waarderen, zijn onderzoek en kennis essentieel. Het Rubenianum verzamelt en ontwikkelt deze kennis en stelt ze ter beschikking voor zowel een professioneel als een in erfgoed geïnteresseerd publiek.

Het “opus magnum” van dit instituut is het CORPUS RUBENIANUM LUDWIG BURCHARD. Dit catalogusproject is de meest omvattende studie die ooit aan één kunstenaar werd gewijd. Opzet van de publicatie is een volledige catalogus van het oeuvre van Peter Paul Rubens. Het oeuvre van Peter Paul Rubens wordt geschat op ruim 2500 composities en telt ongeveer 10.000 kunstwerken. 

We luisteren naar een uiteenzetting over Franse Furie te Antwerpen in 1583, niet te verwarren met de Spaanse furie die zeven jaren eerder woedde.

Lunch in de Spiegelzaal van het Paleis op de Meir, een prestigieuze zaal, een prachtig kader voor gezellig tafelen.

Gegidst bezoek van het paleis: Het paleis werd in 1745 als stadspaleis gebouwd door de schatrijke Antwerpse ondernemer : Johan Alexander van Susteren (1719-1764), vergaarde een vermogen met beleggingen in de Oostendse Compagnie; hij gaf de opdracht aan de Antwerpse architect  Jan Pieter van Baurscheidt de Jonge.

Napoleon verwierf het in 1811. De keizer liet de salons verfraaien en inrichten met Franse empire-meubels. Parijse decorateurs zoals Pierre Fontaine werden hiervoor aangesproken. Napoleon heeft echter nooit in het paleis verbleven. Tijdens de verbanning van de Franse keizer naar het eiland Elba heeft zijn rivaal Alexander I van Rusland er wel gewoond.

Na de verdrijving van Napoleon werden de Zuidelijke Nederlanden onderdeel van het nieuwe Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en het paleis ging naar de nieuwe Koning Willem I . Hij verbleef er geregeld en gaf opdracht tot het inrichten van de Zaal van de XVII Provinciën. 

Na de Belgische opstand van 1830 werd het Paleis opgeëist door het Belgische Voorlopig Bewind. De Belgische monarchen gebruikten het paleis als ontvangstdecor voor gasten die via de haven het land inkwamen. Leopold II liet het paleis verfraaien en bouwde onder andere de imposante Spiegelzaal. Koning Albert I verbleef er kort tijdens de Eerste Wereldoorlog. Koning Boudewijn schonk het paleis aan het volk.

Sinds 2004 draagt Erfgoed Vlaanderen de verantwoordelijkheid over het paleis,            

     

VERSLAG Rubenianum en Paleis op de Meir, Antwerpen, 10.11.2018

Locaties: Kolveniersstraat 20 en Meir 50, 2000 Antwerpen. Organisatie: Frank Goes. Deelnemers: 63.

We kregen opnieuw een Antwerpse culturele hoogdag van de bovenste plank!
 Het Rubenianum was bovendien speciaal voor ons gereserveerd. Het is een studie- en documentatiecentrum gespecialiseerd in de kunst van de late Middeleeuwen tot de 18e eeuw, met de nadruk op de Vlaamse schilderkunst van de 16de en 17de eeuw. Onze grootmeester Rubens, maar ook Jordaens en van Dyck worden er intens bestudeerd. Het instituut heeft terecht wereldfaam, met heel wat wetenschappelijke belangstelling en bezoekers, o.a. uit de VS.

We kregen er een zeer interessante uiteenzetting van directeur Véronique Van de Kerckhof, over de doelstellingen en realisaties van het Instituut. Nadien toverde stadsgids Roger Van der Linden ons een levendig beeld voor ogen van de Franse Furie te Antwerpen in 1583. Mooie uitleg over de strategische bewegingen die het gevaar konden bezweren. Een voordracht van een zeldzame kwaliteit, we hingen aan zijn lippen. Tijdens de rondleiding nadien lieten onze leden niet na hun interesse te betonen voor dit schitterend instituut, waar we als Antwerpenaar fier op mogen zijn.

Na de middag bezochten we het mooie classisistisch Paleis op de Meir, waar we een heerlijke lunch gebruikten in de feeërieke Spiegelzaal. Drie boeiende gidsen leidden ons binnen in de somptueuze wereld van de hoge adel en van verschillende koningshuizen. Willem I en Leopold II hadden er hun verblijf en konden er genieten van de luxueuze kamers en het prachtig interieur.